Ik kwam een tijdje terug deze flowmeter tegen in m'n favoriete webwinkel. Naast de flow (liter/minuut) kan ie ook de temperatuur meten, en daarmee kun je dus uitrekenen hoeveel energie je zonneboiler aan het koude leidingwater heeft toegevoegd. En daarmee kun je weer uitrekenen hoeveel kuub gas je uitgespaard hebt.

Goed idee, aan de slag!

Testen of de uitgelezen waarden wel een beetje kloppen (emmer = 10 liter, aantal seconden bijhouden = flow). en natuurlijk meteen een test voor het programmeer werk. De flowmeter met aandraaikoppelingen (voor knelkoppelingen - hij komt op een hoekpunt). De flowmeter zit in de warme retourleiding van de zonneboiler. De Arduino links is om het functioneren en het programmeerwerk te testen. De oude leiding ligt nog op de grond, voor het geval de flowmeter mocht lekken en weer verwijderd moet worden. Nogmaals het testprogramma draaien om te kijken wat de flow tijdens douchen is, en of de temperatuurberekening bij hoge temperaturen ook nog klopt.
Daarna een custom stekkertje knutselen, en alle meetwaarden naar de Arduino voeren die toch al in het CV-hok hangt om het functioneren van de zonneboiler te monitoren, de hotfill van de wasmachine aan te sturen, en als timer voor de badkamerventilator fungeert.

Tot zover de hardware zijde van het verhaal. Nu de zachte kant:

• Uiteraard de verbruikscijfers. Momenteel is het takkeweer, maar twee weken geleden was het een paar dagen mooi weer, en toen begon de zonneboiler al aardig op temperatuur te komen. Dagelijks werd er toen zo'n 6 kWh aan warm water aan de zonneboiler onttrokken. Als de CV-ketel dit had moeten doen (en dan ga ik er maar even vanuit gaat dat ie dit met redelijk 100% efficiency weet op te wekken - het is tenslotte een "HR"), dan betekent dat een besparing van zo'n 0,6 kuub gas per dag (op een winterdag!).
• Omdat je nu weet wanneer er (lang) warm water wordt getapt = er staat waarschijnlijk iemand te douchen, kan de badkamerventilator automatisch aanspringen (dat moest normaal door na het douchen aan een touwtje te trekken; of via de app - jawel). Uiteraard hoeft dit niet als het buiten mooi weer is, want dan staat het doucheraampje toch al open (lees: even koppelen met de buitentemperatuur).
• Data is natuurlijk leuk, maar grafiekjes zijn nog leuker. Nou heb ik al een vrij drukke grafiek met allerlei data rond "invloeden van buitenaf" (het weer) en alles wat we daar aan moeten doen om het binnen behaaglijk te houden. Daar is nu nog een lijntje bij gekomen:
  • Onderaan staat de tijd (de uren van de afgelopen 24 uur). Links de temperatuurschaal, en rechts de windkracht (lichtgroen) en de neerslag schaal.
  • De dik gedrukte blauwe lijn is de buitentemperatuur (volgens Buienradar), en de wat lichtblauwe lijn die daar z'n beetje parallel aan loopt de buitentemperatuur volgens het weerstation van de buurman (handig, al die "slimme" apparaten die alle data delen met de rest van de wereld ;-) ).
  • De groene pluim is de huidige windsnelheid (onderkant is gemiddeld, en bovenkant is uitschieters). De groene pijlen bovenaan de grafiek geven de windrichting weer.
  • De gele "bult" stelt de theoretische positie van de zon voor (de hoek van de zon tov de horizon volgens de graden schaal rond 12 uur 's middags). De geel/oranje lijn geeft aan hoeveel de echte zon instraling was (in W/m²). Het is nu een grijze dag; op een mooie dag loopt dit redelijk parallel aan de "gele bult".
  • De blauwe staafjes onderaan geven de hoeveelheid neerslag weer. Ook weer volgens Buienradar (betere meetwaarden) en de buurman (beter beeld van de lokale neerslag).
  • De lichtrode vlakken geven de momenten aan waarop de CV aan was, en de rode lijn geeft de werkelijke radiator temperatuur weer (elke blokje vanaf de onderkant van de grafiek komt overeen met 10 °C). Overdag pendelt de CV dus wel wat, maar het echte werk begint pas als 's avonds de thermostaat wordt opgeschroefd (deze info gebruik ik trouwens om een ventilator aan te sturen die de warme lucht geforceerd de kamer in blaast).
  • De paarse balken die je tenslotte tussen 13:00 en 14:00 aan de bovenkant van de grafiek ziet hangen zijn de zonneboiler tapwater temperaturen (2x douchen; ook weer 10 °C per blokje). Aan het begin van het douchen was het water dus nog zo'n 40 °C, maar uiteindelijk kakte dat in naar zo'n 25 °C (dan zal het wel bijna "op" zijn). Dit komt overeen met 2,4 kWh aan warmte ~ 0,24 kuub gas.

Als toegift heb ik nu nog deze LED-ring in de badkamer opgehangen. Normaal geeft deze de tijd aan (rode stip voor de seconden, groene stip voor de minuten, en blauw voor de uren; als de zonneboiler aan is pulseert de seconden stip; als de zonneboiler aan z'n max zit = het hele vat op 90 °C, dan pulseert de blauwe uren stip). Zodra er nu warm water wordt getapt begint op deze cirkel een timer te lopen. Elke LED komt overeen met 1 minuut douchen. De eerste 5 minuten zijn groen, daarna volgen 5 gele stippen, en vervolgens alleen nog maar rood (met om elke 5 minuten nog een paarse LED om het tellen makkelijk te maken). Als je het zo bont weet te maken dat je over de maximale 24 minuten heen gaat gaan de laatste twee LEDs wit knipperen.

Daarnaast toont ie, als de CV niet aan staat (zo'n beetje van mei tot september - als er meer dan genoeg warm water uit de zonneboiler komt, en de verwarming ook niet meer aan hoeft), de temperatuur van het zonneboiler water (het aantal graden boven de 40 °C - elke graad een LED), zodat je een beetje in kunt schatten hoeveel ruimte er nog is om eens lekker lang onder de douche te staan (of dat de volgende misschien toch maar eerst de CV in moet schakelen voordat ie er onder springt).

Update 2024-02-18: Het eerste meetjaar zit er op. De besparing is grofweg 73 m³ gas (CV ivm douchen) en 145 kWh stroom (wasmachine die niet aan hoeft te warmen ivm hotfill vanuit de zonneboiler, en CV die een groot deel van het jaar niet aan/standby hoeft a 10 W). Met de huidige tarieven is dat zo'n € 143,-. De zonneboiler ligt er nu 15 jaar op, kwam met een bak subsidie, heeft werkelijk nul onderhoud (heel af en toe de vloeistof bijvullen met de fietspomp; en 1x was er een afwerkrandje losgeraakt met een storm - dat werd dus weer een keertje over het dak tijgeren), dus ik vermoed dat ie onderhand wel "terugverdiend" is.